Bà con muốn nâng cao năng suất lúa nhưng lại lo chi phí phân bón, thuốc men tăng theo? Thực tế, tăng năng suất mà không tăng chi phí là điều hoàn toàn khả thi nếu bà con biết áp dụng kỹ thuật bón phân thông minh, đúng thời điểm, và sử dụng sản phẩm có hiệu suất cao. Cùng tìm hiểu ngay cách làm cụ thể, dễ áp dụng tại ruộng lúa ĐBSCL.
Vì sao có thể tăng năng suất mà không tăng chi phí?
1. Bón đúng phân, đúng lúc để lúa hấp thu tối đa
Bón sai thời điểm là lý do chính gây lãng phí:
- Vụ Hè Thu: Bón đạm trước mưa lớn, phân bị rửa trôi.
- Vụ Đông Xuân: Bón lót khi đất còn khô, rễ lúa không hút được.
- Giai đoạn trổ bông thiếu Bo làm hạt lép, mất năng suất.
✅ Giải pháp:
- Chia nhỏ lượng phân, bón đúng theo từng giai đoạn: lót, đẻ nhánh, làm đòng, trổ.
- Kết hợp bón gốc và phun lá vào sáng sớm (6–8h) hoặc chiều mát (16–18h) để lúa hấp thu tốt nhất.
2. Dùng sản phẩm có hiệu suất cao, giảm lượng phân
Không cần bón nhiều, chỉ cần bón đúng:
- Chitosan, bạc nano: Tăng sức đề kháng, phòng đạo ôn, lem lép.
- Vi sinh Azotobacter: Cố định đạm không khí, giảm 20–30% phân đạm.
- Silic, Bo, Zn: Cứng cây, chống đổ ngã, tăng tỉ lệ hạt chắc.
📌 Ví dụ thực tế: HTX ở Cần Thơ dùng Azotobacter cho lúa OM5451 vụ Đông Xuân, giảm 25% phân đạm, năng suất vẫn đạt 7 tấn/ha.
Kỹ thuật bón phân thông minh theo từng giai đoạn
Giai đoạn 1: Bón lót (trước sạ 5–7 ngày)
- 5–10 tấn/ha phân chuồng hoai hoặc 2–3 tấn/ha phân hữu cơ vi sinh.
- 300–500 kg/ha lân nung chảy + 10–15 kg/ha axit humic cải tạo đất.
Giai đoạn 2: Đẻ nhánh (7–20 ngày sau sạ)
-
Phun lá:
- 20–30 g Azotobacter/16 lít nước.
- 20–30 g Zn, Mg/16 lít nước giúp cây đẻ nhánh khỏe.
- Lưu ý: Tránh phun trước mưa lớn ở vụ Thu Đông.
Giai đoạn 3: Làm đòng (30–45 ngày sau sạ)
- Bón 30–50 kg/ha kali hữu cơ.
- Phun Silic (20–30 ml) + Chitosan (50 ml/16 lít nước) giúp tăng sức chống chịu và ngừa bệnh.
Giai đoạn 4: Trổ bông – vào chắc (50–65 ngày)
- Phun Bo, Zn, bạc nano (20 g/16 lít nước) để bông trổ đều, chắc hạt.
- 📌 Ví dụ: Ở Bạc Liêu, phun Bo vụ Hè Thu giúp lúa OM6976 giảm lép 20%.
Combo sản phẩm tiết kiệm, hiệu quả cho ĐBSCL
Combo 1: “Đẻ khỏe, đòng to” – Vụ Đông Xuân
- Azotobacter + Zn/Mg ở giai đoạn đẻ nhánh.
- Silic + Kali sinh học ở giai đoạn làm đòng.
Combo 2: “Giảm lép, chắc hạt” – Vụ Hè Thu, Thu Đông
- Chitosan + Bạc nano ở giai đoạn trổ.
- Bo/Zn + Silic trước và sau trổ 3–5 ngày.
📌 Hiệu quả: Giảm 30–40% nguy cơ sâu bệnh, nhất là rầy nâu, đạo ôn.
Giải pháp an toàn – Không hóa chất, bền đất
- Ưu tiên vi sinh Bacillus, Trichoderma, phân hữu cơ để bảo vệ đất.
- Kết hợp phun lá + bón gốc giúp cây hấp thu tốt, tiết kiệm phân.
- Thay thế thuốc bệnh bằng chitosan, bạc nano giúp ruộng khỏe lâu dài.
Lợi ích khi áp dụng kỹ thuật bón phân thông minh
- Tăng năng suất 10–15% mà không tăng chi phí.
- Giảm 20–30% lượng phân hóa học nhờ sản phẩm hiệu suất cao.
- Lúa khỏe, ít sâu bệnh, giảm chi phí phòng trừ.
- Bảo vệ môi trường, canh tác bền vững.
Lưu ý và mẹo kỹ thuật từ kinh nghiệm thực tế
- Thăm ruộng 2–3 lần/tuần, phát hiện sớm bệnh để xử lý kịp thời.
- Sạ thưa 80–120 kg/ha, điều tiết nước 3–5 cm khi đẻ nhánh, 5–7 cm lúc trổ.
- Ghi nhật ký ruộng: bón phân gì, lúc nào, hiệu quả ra sao để rút kinh nghiệm.
- Mẹo tiết kiệm: Tự ủ phân chuồng với Trichoderma, giảm 20% chi phí phân bón.
Kết luận:
Tăng năng suất mà không tăng chi phí là hoàn toàn có thể nếu bà con bón phân đúng kỹ thuật, sử dụng sản phẩm có hiệu suất cao, kết hợp vi sinh và hữu cơ. Vừa hiệu quả kinh tế, vừa giúp đất khỏe, cây bền – đó là cách làm nông hiện đại, phù hợp với thời đại và điều kiện ruộng lúa miền Tây hôm nay.